انواع گردن درد

متخصص طب فیزیکی در اصفهان
شایع ترین علت گردن درد تضعیف عضلات گردن و آرتروز گردن می باشد. به ندرت، درد گردن می تواند نشانه ای از یک مشکل جدی تر باشد. گردن درد به صورت کلی به دو شکل حاد و مزمن اتفاق می افتد.

علل گردن درد حاد و ناگهانی

  1. قرار گرفتن طولانی مدت سر و گردن در یک وضعیت اشتباه مثلا به دنبال بد خوابیدن، بلند بودن یا کوتاه بودن بیش از حد بالش موقع خوابیدن، کار طولانی مدت با کامپیوتر یا لپ تاپ، مکالمه طولانی مدت بدون رعایت ارگونومی صحیح و یا سایر پوزیشن های اشتباهی که در طی روز ممکن است رخ دهد همه اینها باعث می شود به عضلات و لیگامانهای اطراف ستون مهره های گردنی فشار شدیدی وارد شود و ممکن است بدنبال آن پارگی های میکروسکوپی در آنها ایجاد شود. گاهی این فشار زیاد به گردن باعث ایجاد درد و تورم در بافتهای اطراف گردن عضلات سرشانه ای میگردد که گاها موجبات ایجاد نقاط ماشه ای یا تریگرپوینت (trigger point) را فراهم می کند که باعث ایجاد خشکی، محدودیت حرکت و درد شدیدی در این نواحی می شود که موارد حاد فقط با گرما و ماساژ و چندین داروی ضد درد و ضد اسپاسم برطرف می‌شود ولی در صورت مزمن شدن و طولانی شدن این مشکل گاها مراجعه به پزشک متخصص نیاز می باشد.
  2. بدنبال ضربات ناگهانی چون گردن بین سر و تنه بدون حامی است بسیار در معرض آسیب های خارجی قرار دارد و از طرفی هیچ قسمت از ستون مهره ها به اندازه ستون مهره های گردنی آزادی در انجام حرکات ندارد و می تواند حرکات سر را در جهات مختلف پشتیبانی کند. وجود همین پیچیدگی و حرکات آزادانه مفاصل گردن باعث ایجاد احتمال آسیب دیدگی زیاد آن می شود تصادف وسایل نقلیه، ورزش هایی مثل شیرجه زدن یا ورزشهای رزمی، سقوط از ارتفاع می تواند به راحتی باعث آسیب گردن شوند. در مواردیکه اتومبیل از پشت ضربه بخورد حتی بستن کمربند ایمنی هم کمکی در جلوگیری از آسیب گردن نمی کند. تقریبا ۱/۳ سانحه دیدگان تصادف در ۲۴ ساعت اول پس از حادثه دچار گردن درد می شوند میزان این آسیب در زنان ۳۵-۳۰ ساله بیشتر است در مواردیکه شدت ضربه بالا باشد گاهی موجب شکستگی مهره های گردنی می شود.

علل گردن درد های مزمن و طولانی

۱. یکی از علت های گردن درد های مزمن آرتروز یا ساییدگی مهره های گردن می باشد. آرتروز عبارتست از تغییرات تخریبی در مفاصل گردنی است، که موجب وارد آمدن فشار به اعصابی می شود که به دستها می روند.
حدود ۵۰- ۲۵ درصد افراد تا سن ۵۰ سالگی دچار تغییرات شدید آرتروز گردن می شوند قطعا این میزان با افزایش سن بیشتر می شود. بیشترین تغییرات سائیدگی (دژانراتیو) مهره ها در مردان بیشتر نسبت به زنان رخ می هد و بیشترین مفاصل درگیر بین مهره های ۵ و ۶ و نیز بین مهره های ۶ و ۷ هستند و بدلیل اینکه متحرک ترین قسمت کل ستون فقرات همین مهره های گردنی است بسیار آسیب پذیرتر است خصوصا در صورت پوزیشن های ناصحیح گردن و شانه، حمل وسایل و اشیا روی سر ( در جوامع روستائی شایع است )، سوانح رانندگی که باعث خمیدگی ناگهانی سر به جلو و سپس به عقب می شود و …سرعت و شدت پیدایش این تغییرات را بیشتر می کند از جمله این تغییرات می توان به تغییر ساختمان دیسک بین مهره ای، بیرون زدگی آن به داخل کانال نخاعی یا سوراخ های بین مهره ای، پیدایش خارهای استخوانی در لبه مهره ها ( استئوفیت ) و حتی تغییر شکل و بهم خوردن انحنای طبیعی آنها اشاره کرد.
بر اساس اینکه هر کدام از این تغییرات و به چه شدت و در چه سطح مهره ای ایجاد شود علائم متفاوت است.

۲. علت دیگر گردن دردهای مزمن فتق دیسک یا بیرون زدگی دیسک گردن می باشد.
دیسک زمانی دچار بیرون زدگی می گردد که هسته مرکزی ژله مانند آن که توسط لایه بیرونی محافظت می شود، نشت کند این به دلایل مختلفی رخ میدهد که یکی از آنها آسیب های وارد شده به گردن است و علت دیگر آن افزایش سن می باشد.

علائم گردن درد

نشانه ها و علائم گردن درد عبارتند از:
  • بدتر شدن درد با نگه داشتن سر در یک مکان برای زمان طولانی، مانند زمان رانندگی و یا کار با کامپیوتر
  • گرفتگی عضله و اسپاسم
  • کاهش توانایی حرکت سر
  • سردرد

پیشگیری از گردن درد

برای کمک به پیشگیری از درد گردن، سر خود را روی ستون فقرات خود نگه دارید. برخی از تغییرات ساده در روال روزانه شما کمک کند.

  • در وضعیت درست بخوابید: سر و گردن باید با بدن شما هماهنگ باشد. از یک بالشتک کوچک زیر گردن خود استفاده کنید.
  • حفظ وضعیت درست 
  • اجتناب از حمل کیف های سنگین
  • سیگار نکشید: سیگار کشیدن می تواند شما را در معرض خطر بالای درد گردن قرار دهد.
  • اجتناب از اتصال گوشی: در هنگام صحبت، تلفن همراه خود را با شانه ی خود نگه ندارید.
  • میز، صندلی و کامپیوتر خود را تنظیم کنید به طوری که مانیتور در سطح چشم قرار دارد. زانو ها باید اندکی پایین تر از باسن باشند. از بازوی صندلی خود استفاده کنید.

تشخیص گردن درد

تست های تصویربرداری

پزشک شما ممکن است آزمایش های تصویربرداری را برای داشتن تصویر بهتر و تشخیص علت گردن درد پیشنهاد دهد. مانند:

  • اشعه x: اشعه ایکس می تواند ناحیه گردن شما را که در آن عصب یا نخاع ممکن است با اسپورهای استخوان یا سایر تغییرات دژنراتیو دچار آسیب شده باشد را نشان دهد.
  • سی تی اسکن: سی تی اسکن تصاویری از اشعه ایکس در جهات مختلف را ترکیب می کند تا جزئیات مفصل های مقطعی ساختار داخلی گردن شما را نمایش می دهد.
  • MRI : MRI با استفاده از امواج رادیویی و یک میدان مغناطیسی قوی تصاویری دقیق از استخوان ها و بافت های نرم، از جمله نخاع و اعصاب که از نخاع می آیند ایجاد می کند.

الکترومیوگرافی (EMG)

ممکن است دکتر شما علت گردن درد را آسیب دیدن یک عصب تشخیص دهد،برای اطمینان او ممکن است EMG را به شما پیشنهاد کند. EMG سوزن هایی را از طریق پوست شما به یک عضله وارد می کند و با اندازه گیری سرعت هدایت عصبی تعیین می کند آیا اعصاب شما به درستی کار می کنند.

آزمایش خون

آزمایش خون گاهی اوقات علائمی از التهاب یا عفونت را مشخص می کند که ممکن است علت گردن درد شما باشد.

درمان گردن درد

شایع ترین انواع درد گردن خفیف تا متوسط معمولا در طی دو یا سه هفته نیاز به مراقبت دارد. اگر درد گردن همچنان ادامه داشت، پزشک شما ممکن است درمان های دیگر را توصیه کند.

  • داروها: پزشک ممکن است برای تسکین درد داروهای شل کننده ( آرامشبخش ) عضلانی و داروهای ضدافسردگی را برای شما تجویز کند.
  • فیزیوتراپی: درمانگر فیزیوتراپی با آموزش انجام تمرینات تقویت گردن، با کمپرس های سرد و گرم و تحریکات الکتریکی درد گردن را کاهش دهد.
  • تحریک عصبی الکتریکی پوست (TENS): الکترودها روی پوست شما در نزدیکی مناطق دردناک قرار می گیرند و باعث می شوند که درد کمتری ایجاد شود.
  • کشش گردن: کشش گردن به شما در کاهش درد کمک می کند. این درمان تحت نظارت پزشک و فیزیوتراپیست انجام می شود و موجب کاهش درد گردن، به ویژه درد ناشی از تحریک ریشه های عصبی می شود.

 

جراحی و گردن درد

  • تزریق استروئید: پزشک شما ممکن است داروهای کورتیکواسترویید را نزدیک ریشه های عصبی به مفاصل کوچک عضلات در استخوان های ستون فقرات گردن و یا به عضلات گردن تزریق شده و به درد گردن کمک می کند. داروهایی مانند لیدوکائین، همچنین می توانند برای کاهش درد گردن تزریق شوند.
  • عمل جراحی: برای درد گردن به ندرت مورد نیاز است، جراحی ممکن است برای رفع عصب ریشه و یا فشرده سازی نخاع باشد.

درمان گردن درد با حرکات اصلاحی

ورزشهای مناسب گردن درد و تقویت عضلات گردن به شرح زیر می باشد:
۱. انقباض ایزومتریک عضلات گردن:
برای انجام این تمرین صاف بایستید و در حالیکه سر و گردن را صاف نگه داشته اید و نگاه رو به جلو است کف دست را روی پیشانی گذاشته و به سر فشار وارد کنید اما با عضلات گردن مقاومت ایجاد کنید تا سر به عقب نرود ۱۰ ثانیه در این وضعیت نگهدارید این حرکت را علاوه بر با فشار پیشانی، با فشار به طرفین سر و پشت سر هم انجام دهید این حرکات را در ۳ ست و با ۵ تکرار انجام شود.
۲. کشش عضلات اطراف گردن:
صاف بایستید و دستها را از پشت قلاب کنید سپس شانه راست را کمی به پائین بکشید و گردن را به طرف چپ خم کنید این حرکت را ۳۰ ثانیه نگهدارید و برای طرف مقابل نیز انجام دهید.
۳. فشار و مقاومت در مقابل خم کردن گردن ( Chin Tuck ):
انگشتان خود را زیر چانه قرار داده و سپس گردن را به طرف چانه حرکت دهید و با انگشتان مقاومت ایجاد کنید تا گردن خم نشود این حرکت را ۵ ثانیه نگهدارید و ۵ بار تکرار کنید.
   

درمان خانگی گردن درد

  • داروهای ضد درد: سعی کنید از داروهای ضد درد مانند آیوپروفن، ناپروکسن سدیم و استامینوفن استفاده کنید.
  • کمپرس سرد و گرم: کاهش التهاب با استفاده از کمپرس سرد، مانند یخ بسته بندی شده در یک حوله، تا ۲۰ دقیقه چند بار در روز تکرار کنید. می توانید از کمپرس گرم هم استفاده کنید.
  • تمرینات خانگی: هنگامی که وخیم ترین درد گردن آرام شد، تمرینات کششی ملایم را هر روز انجام دهید. پزشک یا متخصص فیزیوتراپیست می تواند به شما در انجام و انتخاب ورزش های مناسب کمک کند. ابتدا گردن و کمر خود را با یک کمپرس گرم یا دوش یا حمام گرم کنید. سپس گردن خود را ملایم کج، خم و چرخش دهید.

درمان گردن درد با روش های دیگر

  • طب سوزنی: طب سوزنی شامل قرار دادن سوزن های نازک در نقاط مختلف بدن است. مطالعات نشان داده اند که طب سوزنی ممکن است در درمان بسیاری از انواع درد مفید باشد. برای گرفتن نتیجه بهتر، ممکن است نیاز به چند جلسه طب سوزنی داشته باشید. طب سوزنی به طور کلی بی خطر می باشد که توسط پزشک متخصص با استفاده از سوزن های استریل انجام می شود.
  • ماساژ: شواهد علمی کمی برای حمایت از ماساژ در افراد مبتلا به درد گردن وجود دارد، هرچند ممکن است در صورت همراه بودن با درمان های توصیه شده توسط پزشک، تسکین یابد.
  • کایروپراکتیک: کایروپراکتیک به طور عمده بر روی ستون فقرات انجام می شود. در این روش یک نیروی کنترل شده به طور ناگهانی به یک مفصل وارد می شود. درمان های کایروپراکتیک گردن می تواند تسکین درد در کوتاه مدت را فراهم کند و برای بسیاری از افراد خطر کمتری به همراه داشته باشد.

چه زمانی به پزشک مراجعه شود؟

بیشتر گردن دردها به تدریج با درمان خانگی بهبود می یابد. در غیر اینصورت باید به پزشک مراجعه کنید. اگر درد شدید گردن ناشی از آسیب هایی، مانند تصادف خودرو و افتادن از ارتفاع باشد حتما به پزشک مراجعه کنید.
در صورت داشتن علائم زیر با پزشک تماس بگیرید:

  • درد شدید گردن
  • درد گردن در چند روز متوالی بدون تسکین
  • احساس درد در بازوها و ساق پا
  • سردرد، ضعف، بی حسی یا سوزش
درباره دکتر:
اینجانب دکتر مریم چترایی متخصص طب فیزیکی در اصفهان: تحصیلات متوسطه را در دبیرستان بهشت آئین اصفهان سپری کردم و در سال ۱۳۷۸ در دانشگاه آزاد نجف آباد در رشته پزشکی پذیرفته شدم. در سال ۱۳۸۵ فارغ التحصیل شدم و پس از فارغ التحصیلی، دوران طرح پزشکی عمومی را در شهر چادگان منطقه سد زاینده رود بعنوان پزشک خانواده مشغول به خدمت رسانی به هموطنان عزیزم شدم. در سال ۱۳۸۸ بمدت یکسال مجددا توفیق خدمت رسانی به عنوان پزشک خانواده را در مناطق محروم روستاهای دهق و علویجه پیدا کردم. در سال ۱۳۹۰ موفق به قبولی در رشته مورد علاقه ام (طب فیزیکی و توانبخشی) دانشگاه علوم پزشکی اصفهان گردیدم. پس از طی دوران رزیدنتی و اخذ بورد تخصصی دکترای طب فیزیکی و توانبخشی بمدت ۲ سال طرح تخصص را در شهر فلاورجان سپری کردم و پس از آن برای مدتی در مرکز هلال احمر استان اصفهان مشغول به کار شدم. در حال حاضر به غیر از مداوای بیماران در مطب شخصی در کلینیک فرهنگیان استان اصفهان نیز توفیق خدمت رسانی به قشر فرهیخته و زحمتکس فرهنگیان عزیز را دارم.