شکستگی مچ پا
مچ پا شکسته شده به عنوان شکستگی مچ پا نامیده می شود. این بدان معنی است که یک یا چند استخوان که مفصل مچ پا را تشکیل می دهند شکسته می شوند.
شکستگی مچ پا ممکن است از شکسته شدن یک استخوان باشد که دیگر نمی توانید راه بروید یا اینکه شکسته شدن چند استخوان باشد که مچ شما به طور کامل از جای خود خارج می شود و لازم است تا چند ماه وزنی روی مچ پا قرار ندهید.
هر چه تعداد استخوان های شکسته شده بیشتر باشد مچ پا بی ثبات تر و متزلزل تر خواهد بود. رباط ها ( استخوان ها و مفصل را کنار یکدیگر نگه می دارد) نیز آسیب خواهند دید.
شکستگی مچ پا در سنین مختلف اتفاق می افتد. طبق تحقیقات انجام شده در ۳۰ تا ۴۰ سال گذشته تعداد و شدت شکستگی مچ پا بخصوص در کودکان افزایش پیدا کرده است.
آناتومی مچ پا
سه استخوان مفصل مچ پا را تشکیل داده است:
- استخوان تیبیا ( استخوان درشت نی)
- استخوان فیبولا ( کوچکترین استخوان در پایین ساق پا – استخوان نازک نی )
- استخوان تالوس یا قاپ – استخوان کوچکی بین استخوان پاشنه (کالکانئوس) و تیبیا و فیبولا است.
اجزای استخوان درشت نی و نازک نی ( تیبیا و فیبولا ) که مچ پا را تشکیل داده اند به شرح زیر می باشد:
- استخوان مالیلوسی داخلی – داخل استخوان درشت نی
- مالیلوسی عقبی – در قسمت عقب استخوان درشت نی
- مالیلوسی بالائی – پایین استخوان نازک نی
با توجه به ناحیه استخوانی که شکسته شده است، شکستگی مچ پا طبقه بندی می شود. به عنوان مثال شکستگی پایین ترین استخوان نازک نی، شکستگی مالئول لاپاروس نامیده می شود.
اگر هر دو استخوان درشت نی و نازک نی دچار شکستگی شود به این نوع شکستگی، شکستگی bimalleolar گفته می شود.
دو مفصل در شکستگی مچ پا نقش دارند:
- مفصل مچ پا: قسمتی که استخوان درشت نی، نازک نی و تالوس به یکدیگر متصل می شوند.
- مفصل سندوزم: این مفصل بین استخوان های درشت نی و نازک نی قرار دارد که توسط رباط ها به یکدیگر متصل شده اند.
علت شکستگی مچ پا
- پیچیدن مچ پا
- ضربه به مچ پا در هنگام رانندگی
- سقوط از ارتفاع و پیچیدن مچ پا
- افتادن و پیچ خوردن مچ پا
علائم شکستگی مچ پا
نشانه های رایج شکستگی مچ پا عبارتند از:
- درد شدید و زود هنگام
- ورم
- کبودی
- مچ پای شکسته شده تحمل نگه داشتن وزن بدن را ندارد
- خارج شدن مچ پا بخصوص اگر مفصل مچ پا نیز جابه جا شده باشد
- درد هنگام دست زدن
تشخیص شکستگی مچ پا
معاینه ی بدن توسط پزشک متخصص: کسب اطلاعات از سابقه ی پزشکی شما و معاینه ی مچ پا
تست های تصویربرداری:
پس از معاینه و تشخیص شکستگی مچ پا، برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر تست های بیشتر را پیشنهاد می کند.
- گرفتن عکس با اشعه x: اشعه x رایج ترین تست تصویربرداری می باشد.اشعه x استخوان های شکسته و جابه جا شده و همچنین فاصله ی ایجاد شده بین استخوان ها را نشان می دهد. اشعه x نیز تعداد استخوان های شکسته شده را نشان می دهد. اشعه x از مچ پا، کف پا و ساق پا گرفته می شود.
- تست فشار: با توجه به نوع شکستگی مچ پا پزشک با اعمال فشار بر روی مچ پا و گرفتن عکس اشعه x بررسی می کند آیا مچ پا نیاز به جراحی دارد یا خیر؟
- سی تی اسکن: سی تی اسکن مشخص می کند آیا شکسته شدن مچ پا به مفاصل آسیب رسانده است.
- MRI: تصویری واضح از استخوان و بافت های نرم مچ پا مانند رباط ها ارائه می دهد.
درمان شکستگی انتهای تحتانی یا قوزک خارجی ( Lateral Malleolus)
شکستگی قوزک خارجی، شکستگی استخوان نازک نی می باشد. شکستگی استخوان نازک نی ( فیبولا) در سطوح های مختلفی می تواند اتتفاق بیفتد. سطح شکستگی نوع درمان را مشخص می کند.
درمان غیر جراحی:
اگر مچ پای شما ثابت باشد (از مکان خود خارج نشده باشد) ممکن است نیاز به جراحی نداشته باشد. برای تشخیص ثابت بودن مچ پا از تست فشار استفاده می شود. نوع درمان به مکان شکسته شده بستگی دارد.
در طی درمان وزن خود را به مدت ۶ هفته روی مچ پای خود نگذارید. به طور مرتب به پزشک خود مراجعه کنید و با گرفتن عکس اشعه X مطمئن شوید قطعات شکسته شده در جای خود بهبود یافته اند. ( به گفته ی عام در جای خود جوش خورده باشد )
درمان با جراحی:
اگر شکستگی خارج از مکان مچ پا باشد و مچ ناپایدار باشد، ممکن است شکستگی با جراحی درمان شود. استخوان ها با پیچ های مخصوص و صفحات فلزی متصل و به سطح بیرونی استخوان متصل می شوند. در بعضی موارد، یک پیچ یا میله درون استخوان ممکن است مورد استفاده قرار گیرد.