حدود ۸۰ درصد افراد بزرگسال کمردرد مرمن را تجربه کرده اند. در یک نمونه آمارگیری بیش از یک چهارم بزرگسالان در سه ماه اخیر دچار کمردرد شده اند درد می تواند به طور ناگهانی با بلند کردن شی سنگین، یک حادثه یا به مرور زمان و تغییر ستون فقرات ایجاد شود.
بیشتر کمردردها حاد یا کوتاه مدت هستند و مدت زمان آن چند روز یا چند هفته طول می کشد. بیشتر کمر درد حاد مکانیکی است به این معنا که با جابه جایی و حرکت در ساختار کمر (ستون فقرات، عضلات، دیسک های بین مهره ای و اعصاب) اختلال به وجود آمده است.
کمردرد حاد به کمردردی گفته می شود که مدت زمان آن بین ۴ تا ۱۲ هفته طول بکشد. کمردرد مزمن بیش از ۱۲ هفته طول می کشد.
بیشتر کمردردها در پنج مهره ی کمری (L1-L5) که وزن فوقانی بدن را پشتیبانی می کند اتفاق می افتد.
علائم کمر درد
درد کمردرد مزمن ۱۲ هفته یا بیشتر طول خواهد کشید. فرد در صورت درد شدید کمر پس از افتادن از ارتفاع یا صدمه باید به یک متخصص مراجعه کند. سایر علائم هشدار دهنده شامل از دست دادن کنترل روده یا مثانه، بی حسی در ناحیه کشاله ران، ضعف پا، تب و درد هنگام سرفه یا ادرار کردن است. اگر هر کدام از این علائم را همراه با درد کمر داشته باشید، با پزشک مشورت کنید.
دلایل کمر درد چیست?
- رگ به رگ شدن یا کشیدگی عضله: کشیدگی عضله باعث کشیده یا پاره شدن رباط ها می شود. کشیدگی عضله ممکن است به علت بلند کردن اجسام سنگین یا چرخش ناگهانی ایجاد شود.
- دیسک بین مهره ای: دیسک بین مهره ای یا دژنراسیون دیسک بین مهره ای یکی از دلایل رایج کمردرد می باشد. دیسک های بین مهره ای در صورت سالم بودن به خم شدن، انعطاف پذیری و چرخش کمر کمک می کند و هرچه مایع دیسک بیشتر باشد کمر بلندی تری خواهید داشت یکی از دلایل کوتاه شدن قد با بالا رفتن سن کاهش مایع دیسک های بین مهره های ستون فقرات است. با از بین رفتن دیسک بین مهره ها کمر توانایی های بالقوه ی خود را از دست می دهد.
- فتق یا بیرون زدگی دیسک: با فشرده شدن دیسک های بین مهره ی فتق یا بیرون زدگی دیسک اتفاق می افتد و موجب کمردرد می شود.
- رادیکولوپاتی: رادیکولوپاتی یک بیماری ناشی از فشرده سازی، التهاب یا آسیب به ریشه عصب ستون فقرات است. فشار بر روی ریشه عصب ستون فقرات موجب درد، بی حسی یا سوزن سوزن شدن قسمت های دیگر بدن می شود که آن عصب به آن عضو خدمت می کند.
- سیاتیک: سیاتیک نوعی رادیکولوپاتی است که باعث فشرده شدن عصب سیاتیک می شود ( سیاتیک عصب بزرگی است که از باسن شروع می شود و در پا گسترش پیدا می کند). فشرده شدن عصب سیاتیک باعث درد و سوزش کمر می شود به طوری که درد از باسن شروع می شود تا ساق پا و گاها تا کف پا ادامه دارد. در صورتی که عصب سیاتیک بین دیسک و استخوان مجاور پاره شود به همراه درد ، بی حسی و ضعف عضلانی در پا به دلیل قطع سینگال عصبی ایجاد می شود. وجود تومور یا کیست بر روی عصب سیاتیک نیز تاثیر می گذارد.
- اسپوندیلولیزیس: اسپوندیلولیزیس به وضعیتی گفته می شود که یک مهره از ستون فقرات از محل خود خارج می شود و باعث فشرده شدن اعصاب ستون فقرات می شود.
- ضربه و آسیب به کمر: ضربه در بازی های ورزشی، تصادف یا افتادن از ارتفاع می تواند به تاندون ها، رباط ها و عضلات صدمه بزند و موجب کمردرد شود. این آسیب ها همچنین ممکن است باعث فشرده شدن بیش از حد ستون فقرات شود که به نوبه خود می تواند یک دیسک بین مهره ای ایجاد کند. وقتی عصب های نخاعی فشرده و تحریک می شوند ممکن است منجر به کمردرد و سیاتیک شود.
- تنگی نخاع: با محدود شدن ستون فقرات بر روی نخاع و اعصاب فشار وارد می شود که منجر به درد یا بی حسی هنگام راه رفتن و با گذشت زمان منجر به ضعف پا و از دست دادن حس می شود.
- بی نظمی اسکلتی مانند اسکولیوز، خمیدگی ستون فقرات است. انحنای زیاد ستون فقرات بطرف جلو، قوز کمر؛ و سایر ناهنجاری های مادرزادی ستون فقرات.
- عفونت: عفونت ها یک دلیل رایج برای کمردرد نیست.
- پوکی استخوان: پوکی استخوان یک بیماری متابولیک استخوانی است که با کاهش تراکم و قدرت استخوان منجر به شکستگی های دردناک مهره ها شود.
- فیبرومیالژیا: یک سندرم درد مزمن که شامل درد عضلانی است. پوکی استخوان یک بیماری متابولیک استخوان است که تراکم و قدرت استخوان کاهش می یابد و منجر به شکستگی دردناک مهره ها می شود
- بیماری های التهابی مفاصل مانند آرتروز
- سنگ کلیه می تواند باعث درد شدید کمر معمولا در یک طرف آن شود.
فاکتورهای خطرناک در مبتلا شدن به کمردرد چیست؟
- سن: اولین حمله کمر درد معمولا بین ۳۰ تا ۵۰ سالگی اتفاق می افتد، کمردر در افراد مسن تر بیشت اتفاق می افتد و علت آن از دست دادن قدرت استخوانی به دلیل پوکی استخوان می باشد. از دست دادن مایع و انعطاف پذیری دیسک های بین مهره ای و تنگی کانال نخاعی با افزایش سن
- تناسب اندام: افرادی که از نظر جسمانی در وضعیت مناسبی نیستند بیشتر در معرض کمردرد هستند. ضعف عضلات کمری و شکمی باعث می شود به درستی از ستون فقرات پشتیبانی نکند. طبق مطالعات انجام شده ورزش های هوازی برای حفظ یکپارچگی دیسک بین مهره ای مفید است.
- بارداری: معمولا با کمر درد همراه است که منجر به تغییراتی در لگن و افزایش وزن می شود. کمردرد بارداری بعد از زایمان از بین می رود.
- افزایش وزن: اضافه وزن، بر روی کمر فشار وارد می کند و منجر به کمر درد شود.
- ژنتیک: بعضی از علل درد پشت، مانند اسپوندیلیت آنکیلوزان، یک نوع آرتروز است که شامل همجوشی مفاصل نخاعی که منجر به تحرک ستون فقرات می شود، یک مولفه ژنتیکی دارد.
- فاکتورهای خطرناک شغلی: شغلی که نیاز به کشیدن یا بلند کردن اجسام سنگین دارد، به ویژه هنگامی که چرخاندن یا ارتعاش ستون فقرات را شامل می شود، می تواند باعث آسیب و درد کمر شود.
- عوامل روحی: اضطراب و افسردگی می تواند باعث کمردرد شود. استرس باعث تنش عضلانی می شود.
- استفاده بیش از اندازه از کوله پشتی در کودکان: کمردرد در کودکان به ندرت اتفاق می افتد با این وجود یک کوله پشتی سنگین می تواند باعث درد و خستگی عضلانی شود. آکادمی جراحان ارتوپدیآمریکا توصیه می کند که کوله پشتی کودک نباید بیش از ۱۵ تا ۲۰ درصد وزن بدن کودک باشد.
درمان کمردرد مزن
درمان کمردرد بستگی به حاد یا مزمن بودن آن دارد. جراحی در صورتی توصیه می شود که شواهدی نشان دهنده ی بدتر شدن آسیب عصبی باشد. درمان هایی که معمولا برای کمردرد توصیه می شود به شرح زیر است.
کمپرس سرد وگرم: استفاده از کمپرس سرد و گرم برای درمان کمر درد ثابت نشده است با این وجود باعث کاهش درد و التهاب در کمردرد حاد یا کمردرد مزمن می شود.
فعالیت کردن: خوابیدن و استراحت کردن را محدود کنید. بهتر است افراد فعالیت های روزانه و حرکات کششی را تا جایی که باعث تشدید درد نمی شود انجام دهند. با وجود اینکه استراحت مطلق ممکن است می تواند به کاهش کمر درد کمک کند ولی باعث بیماری هایی از جمله افسردگی، لخته شدن خون در پا و تونوس یا کشنگ ماهیچه ای را کاهش می دهد.
تونوس یا کشنگ ماهیچه ای: به انقباض خفیف و پیوسته ی عضلات گفته می شود و وظیفه ی آن حفظ وضعیت ظاهری بدن است و به بازگشت خون به قلب کمک می کند.
ورزش های قدرتی: انجام حرکات قدرتی برای کمردرد حاد توصیه نمی شود اما ممکن است یک راه موثر برای تسریع روند بهبود کمردرد مزمن باشد. حفظ و تقویت قدرت عضلانی برای افراد مبتلا به بی نظمی اسکلتی حائز اهمیت است. ورزش یوگا یکی از ورزش هایی می باشد که برای کاهش کمردرد مزمن مفید است.
فیزیوتراپی: فیزیوتراپی به تقویت، بهبود پویایی و انعطاف پذیری گروه های عضلانی که از کمر حمایت می کند تمرکز می کند.
داروها: بسیاری از داروها به درمان کمردرد حاد و کمردرد مزمن کمک می کند، برخی از این داروها در دسترس است و به نسخه نیاز ندارد (OTC) و برخی دریگر به نسخه پزشک نیاز دارد. با این وجود برخی از داروهای OTC نیز برای زمان بارداری مناسب نیست یا ممکن است با سایر داروها متقابل باشند و منجر به عوارض جانبی از جمله آسیب کبدی، زخم معده و خونریزی شود. انواع داروها برای درمان کمردرد به شرح زیر است:
داروهای ضددرد: این داروها عبارتند از استامینوفن و آسپرین، و همچنین داروهای تجویزی مانند کدئین، قرص اکسی کدون ، هیدروکودون و مورفین. اپیوئید باید فقط برای یک دوره کوتاه مدت و تحت نظارت پزشک استفاده شود. عوارض جانبی آن می تواند شامل اعتیاد، تهوع، سرگیجه، خواب آلودگی، یبوست، افت فشار خون، تعریق، خارش و کاهش زمان واکنش باشد. برخی از متخصصان معتقدند استفاده بیش از اندازه از مواد مخدر (اپیوئید) برای افراد مبتلا به کمر درد مضر است زیرا باعث تشدید افسردگی و بدتر شدن درد می شود.
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDS): داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی درد و التهاب را از بین ببرید و شامل ترکیبات OTC (ایبوپروفن، کتروپفن و ناپروکسن سدیم) هستند. داروهای ضدانعقاد خون داروهای ضد افسردگی معمولا برای درمان کمردرد مزمن تجویز می شود.
داروهای ضد تحریک کننده: مانند کرم یا اسپری های موضعی، باعث تحریک اعصاب در پوست می شود به طوری که احساس گرما یا سرما به وجود آورد و احساس درد را کاهش می دهد. مسکن موضعی باعث کاهش التهاب و تحریک جریان خون می شود.
درمان دستی ستون فقرات: یک روش درمان می باشد که متخصصین طب فیزیکی با استفاده از دستان خود ستون فقرات و بافت های اطراف آن را ماساژ داده و موجب کاهش درد و افزایش روند بهبودی می شود. استفاده از این روش مزایای کوتاه مدت برای افراد مبتلا به کمردرد مزمن دارد. به افرادی که دچار کمردرد حاد هستند این روش توصیه نمی شود و تاثیری در روند بهبود فرد ندارد. در صورتی که علت کمردرد آرتروز، پوکی استخوان یا ففشرده بودن کانال نخاع باشد این روش مناسب نیست. کشش ستون فقرات: کشش ستون فقرات به صورت دستی و مکانیکی انجام می شود. طب سوزنی: طب سوزنی برای کمردرد مزمن مؤثر است.
بیوفیدبک: Biofeedback برای درمان بسیاری از مشکلات درد حاد به ویژه کمر درد و سردرد استفاده می شود . در این روش درمانی با اتصال الکترودها به پوست و استفاده از دستگاه الکترومیوگرافی از تنفس، تنش و گرفتگی عضلانی، ضربان قلب و دمای پوست اطلاعاتی به دست می آید. بیوفیدبک اغلب در ترکیب با سایر روش های درمان، بدون عوارض جانبی می باشد.
تحریک عصبی الکتریکی پوست (TENS): اا
تزریق استروئید اپیدورال: تزریق استروئید اپیدورال برای درمان کمردرد و سیاتیک همرا با التهاب مورد استفاده قرار می گیرد.استفاده طولانی مدت از این روش توصیه نمی شود. طبق یک گزارش افرادی که استروئید اپیدورال را برای درمان کمردرد مزمن همراه با تنگی کانال نخاعی به مدت طولانی تزریق کرده اند نسبت به کسانی که از این روش استفاده نکرده اند نتایج بدتری گرفته اند.